دسته بندی : پزشکی و سلامت
در این نوشته از بخش پزشکی و سلامت پرتال دلبرانه قصد داریم به این موضوع که چگونه باد شکم را درمان کنیم بپردازیم
این موضوع بعضی اوقات برای افراد بسیار اذیت کننده است مخصوصا وقتی در مهمانی یا مراسمات حضور داریم.
باد شکم معمولا در افرادی که مشکل گوارشی و یا معده دارند بیشتر رخ می دهد.
امیدواریم در این نوشته بتوانیم کمک کوچکی برای درمان باد شکم به شما عزیزان کنیم.
با ما همراه باشید…..
چگونه باد شکم را درمان کنیم؟
باد شکم یا باد روده به خروج گازهای تولیدشده در دستگاه گوارش از مقعد گفته میشود.
تعریف غیرپزشکی باد شکم
تعریف غیرپزشکی باد شکم عبارت است از:
شرایط ناراحت‌کننده تجمع گاز در معده، روده یا مجرای گوارش که نشان میدهد که بسیاری از مردم نفخ شکم یا افزایش حجم گاز در روده را مترادف با اصطلاح باد شکم میدانند.
ترکیبات و منشا گاز روده و سیستم گوارشی بدن
اکثر گازهایی که از روده آزاد میشوند بی‌بو هستند.
ترکیبات شیمیایی این گازها از فرد به فرد متفاوت است ولی حدود یک چهارم از اکسیژن و نیتروژن هوای بلعیده شده و حدود سه چهارم از کربن دی‌اکسید، هیدروژن و متان تشکیل میشوند.
بوی زننده باد شکم ناشی از ایندولها، اسکاتولها و سولفید هیدروژن است که بوسیله تخمیر باکتریها در پس‌روده ایجاد میشوند.
گازهای دستگاه گوارش یا باد از سه منبع وارد دستگاه گوارش شوند:
- هوای بلعیده‌شده
- گازهای ساخته‌شده از فعالیت‌های باکتریها
- گازهای منتشرشده از خون به دستگاه گوارش
بیشتر نیتروژن و اکسیژن گاز معده ناشی از هوای بلعیده‌شده‌است.
این گازها در اشخاص طبیعی با بادگلو خارج میشوند. بخش زیادی از گازها به‌مانند دی‌اکسید کربن، متان و هیدروژن روده ناشی از فعالیت باکتریها است.
اگر متان و هیدروژن به‌گونه‌ای مناسب با اکسیژن هوا بلعیده شده، مخلوط شوند، مخلوطی انفجاری ایجاد می‌گردد به‌طوری‌که استفاده از کوتر الکتریکی سبب انفجار خفیفی میشود.
برخی غذاها مانند لوبیا، کلم، پیاز، گل کلم و ذرت اصطلاحاً نَفّاخ هستند و باعث خروج بیشتر گازها از مقعد میشوند.
برخی از این غذاها به‌علت وجود انواع کربوهیدراتهای جذب‌نشدهٔ تخمیرپذیر، محیطی مناسب برای رشد باکتریها فراهم می‌سازند.
اما در برخی موارد، خروج بیش‌ازحد گاز، ناشی از آزردگی رودهٔ بزرگ است که باعث میشود پیش از آن‌که گازها جذب شوند، با حرکات دودی دفع گردند.
مقدار گازهای واردشده یا ساخته‌شده روزانه در رودهٔ بزرگ به‌طور متوسط ۷ تا ۱۰ لیتر است ولی گاز خروجی از مقعد فقط نزدیک به ۰٫۶ لیتر میرسد و باقی‌ماندهٔ گاز از مخاط روده جذب و از شُش‌ها خارج میشوند.
چه خوراکی هایی باعث باد شکم می شوند
خوراکی هایی که باعث باد معده می شوند عموما آنهایی هستند که پر از بعضی از انواع پلی ساکارید (polysaccharides) بخصوص الیگوساکاریدها از قبیل اینولین می باشند.
مثال هایی از این غذاها شامل:
- کنگر فرنگی، بروکلی، کلم، گل کلم، تره فرنگی، تربچه، شلغم
- حبوبات همچون لوبیا، عدس و سایر انواع حبوبات
- بادام زمینی، جو، گندم و مخمر درون بعضی از غذاها همچون نان
- سیر، موسیر، پیاز و سیب زمینی و سیب زمینی شیرین
- لبنیات در افرادیکه با لاکتوز مشکل دارند
- قندها و شیرین کننده های مصنوعی
- نوشابه های گازدار، ماءالشعیر و آب میوه ها
دلایل شایع نفخ شکم یا باد شکم چیست
- بلعیدن هوا که یک نوع عادت عصبی است
- یبوست
- ریفلاکس معده به مری یا همان بازگشت غذا و اسید معده از معده به مری
- سندرم روده تحریک پذیر
- عدم تحمل لاکتوز و سایر عدم تحمل‌های غذایی
- پرخوری
- رشد بیش از حد باکتریها در روده باریک
- افزایش وزن
- آکاربوز (داروی بیماری دیابت) و هر دارویی که دارای لاکتولوز و یا سوربیتول باشد میتواند باعث نفخ شود.
- قاعدگی زنان: خانم‌ها قبل، بعد و در طی قاعدگی ممکن است دچار نفخ شکم شوند. برای کاهش این نفخ می‌توان ورزش کرد و غذاهای با فیبر بالا مصرف نمود.
پیشنهاد یک غذا لذیذ برای رفع نفخ معده و درمان باد شکم
بهترین غذا برای درمان نفخ شکم مصرف نخود آب با ادویه دارچین و زعفران است.
به این ترتیب که مقدار دلخواه نخود را با آب پخته و به آن ادویه اضافه کرده و مصرف کنند.
البته نخود آب را با مقداری گوشت نیز می‌توان پُخت.. و صد البته نخود را از شب قبل خیس کرده و آب آن را دور بریزید.
فواید زنجبیل برای رفع نفخ معده
زنجبیل خاصیت تسکین درد‌های شکمی را دارد و همینطور توانایی آرام کردن فعالیت‌های رود وی وقتی از مجرای گوارش گاز خارج میشود.
با مقداری زنجبیل و لیمو تازه چای درست کنید و بنوشید تا نفخ شکم به سرعت کاهش یابد.
درمان باد شکم با طب سنتی
برخی راهکارهای درمان نفخ شکم، آروغ زدن و گاز معده عبارتند از:
- مالیدن روغن سیاهدانه به کمر
- خوردن گرمی‌ها یعنی خوردنی‌هایی با طبع گرم
- خوردن عسل هر روز صبح و ناشتا
- بلعیدن اسفند شب‌ها یک قاشق غذاخوری همراه با آب
برای درمان باد شکم همراه با مشکلات معده توصیه میشود نصف لیوان گلاب + نصف لیوان عرق نعنا + یک قاشق مرباخوری تخم بارهنگ را داخل یک ظرف بریزید.
پس از به جوش آمدن اجازه دهیم ۱۰ دقیقه بجوشد، بعد از ولرم شدن با کمی عسل شب‌ها قبل از خواب میل شود.
لازم به ذکر است طول درمان بسته به نوع بیماری ۴۰ الی ۱۲۰ روز طول میکشد.
اگر به برخی مواد غذایی آلرژی دارید
در ادامه فهرستی از مواد غذایی آلرژی‌زا را معرفی میکنم:
لاکتوز: لاکتوز، کربوهیدرات اصلی درون شیر است. عدم تحمل لاکتوز سبب مشکلات زیادی برای سیستم گوارشی ازجمله نفخ شکم میشود.
فروکتوز: حساسیت به فروکتوز نیز سبب نفخ میشود.
تخم مرغ: ایجاد گاز معده و نفخ کردن از نشانه‌های عمومی آلرژی به تخم مرغ است.
گندم و گلوتن: عده‌ی زیادی به پروتئین داخل گندم یعنی گلوتن حساسیت دارند. گلوتن سبب ایجاد نفخ میشود.
اگر مستعد نفخ معده هستید خوراکی های زیر را کمتر مصرف کنید
خوراکی‌هایی که باعث باد شکم میشوند عموما آنهایی هستند که پر از بعضی از انواع پلی ساکارید (polysaccharides) بخصوص الیگوساکاریدها از قبیل: اینولین می‌باشند.
مثال‌هایی از این غذاها شامل:
کنگر فرنگی، بروکلی، کلم، گل کلم، تره فرنگی، تربچه، شلغم
حبوبات همچون لوبیا، عدس و سایر انواع حبوبات
بادام زمینی، جو، گندم و مخمر درون بعضی از غذاها همچون نان
سیر، موسیر، پیاز و سیب زمینی و سیب زمینی شیرین
لبنیات در افرادیکه با لاکتوز مشکل دارند
قندها و شیرین کننده‌های مصنوعی
نوشابه‌های گازدار، ماءالشعیر و آب میوه‌ها
آدامس، نوشابه گازدار، مواد فیبردار (مثل: کلم، کاهو، حبوبات)، سیر، چای، ذرت، پیاز، آلو
توصیه های ساده درمان باد شکم بدون دارو در خانه
خوردن غذا پشت میز
از این به بعد غذا را آهسته بخورید و کامل بجوید اگر شما بعد از غذا خوردن بلافاصله دراز بکشید.
اجازه میدهید تا گاز هوا به درون شکم شما برود و این کاملا مضر میباشد.
در حالت ایده آل ،شما باید مستقیم و صاف ترجیحا پای میز بنشینید.و وسط غذایتان نوشیدنی مصرف نکنید.
که اگر این اتفاق بیفتد باعث افزایش مصرف هوا میشود و خطر ابتلا به گاز را نیز افزایش میدهد.
و در صورتی که هوای بیش از حد را فرو ببرید،گاز درون بدن شما افزایش می یابد و به سمت پایین ،یعنی شکم شما میرود و باعث نفخ معده و شکم می شود.
مصرف سبزیجات
مانند ،مارچوبه و کرفس در طول روز ،از گزینه های عالی برای نگهداشتن شکم شما در وضیعت نرمال می باشند.
ماساژ دادن شکم
مامان ها میدانند که وقتی شکم کودک درد گرفت آن را ماساژ دهند گاهی اوقات نفخ کردن ،ممکن است به دلیل یبوست یا رشد بیش از حد باکتری در روده ایجاد شود.
پس بنابراین آن را به آرامی ماساژ دهید تا شروع به حرکت کند وبهبود یابد.
یک متخصص جراحی در مرکز پزشکی دایکوسن در بوستان میگوید:
ماساژ شما باعث حرکت کردن در دستگاه گوارش شما میشود.کنار کولون خود را نیز فشار دهید،از سمت راست شکمتان به قسمت معده تان بروید و سپس مجددا برعکس از سمت چپ شکمتان به قسمت معدتان بروید.
عدم مصرف ویتامین ها قبل از خواب
مصرف ویتامین ها، باعث تقویت سلامت شما می شود. بعضی از مکمل های ویتامین ،به علت وجود مواد معدنی خاص ،باعث افزایش ورم شکم می شود.
ویرجینیا ،متخصص گوارش میگوید:
برخی از مکمل های ویتامین دارای الکل های شکر غیر قابل جذب هستند. مانند:شربت های سوربیتول و زیسیتول .
اینها غیر قابل هضم هستند.به این خاطر که بدن ما دچار مشکل در هضم الکل های قندی ،مواد افزودنی ،پر کننده های موجود در برخی مکمل ها است.
و باعث میشود که باکتری ها گاز تولید کنند خیلی بهتر است که ویتامین ها و مواد معدنی خود را از منابع طبیعی با خوردن یک رژیم غذایی متعادل دریافت کنید.
انجام حرکات ورزشی سبک قبل از خواب
انجام حرکات ورزشی سبک قبل از خواب میتواند دلیلی برای حرکات مواد در طول شب و همچنین تسکین دهنده نفخ شکم در طول روز باشد.
پیاده روی و یا انجام تمرینات ورزشی ۱۵ دقیقه پس از خوردن باعث افزایش حرکت شما میشود و دستگاه گوارش را به حرکت در می آورد تا در صورت داشتن احساس نفخ به شما کمک کند.
یک مطالعه بسیار دقیق و کوچک نشان داده است که انجام ۱۵ دقیقه دوچرخه سواری به هضم و گوارش کمک میکند.
و احساس نفخ آنها کمتر از زمانی است که به مدت ۳ دقیقه در بین ورزش استراحت میکند.
رنگ کردن کتاب رنگ آمیزی بزرگسالان
استرس در مورد آینده کار و یا مصاحبه شغلی میتواند تاثیر واقعی بر روی خلق و خوی شما،مو،پوست،قلب،وزن،و حتی شکم شما بگذارد.
روده شما به شدت در برابر استرس آسیب پذیر است که کوچکترین تغییرات حرکتی ،میتواند روده های شما را بهم ریزد و شما دچار نفخ شوید و احساس ناراحتی در معده داشته باشید.
نیم ساعت قبل از خواب برای دفع افکار منفی و دور شدن از هرگونه نگرانی،این جور کتاب های رنگ آمیزی را رنگ کنید.
بیشتر بخوانید >> دانلود ۱۵۰ تصویر رنگ آمیزی برای بزرگسالان
آماده شدن برای خواب
نوشیدنی های گاز دار از بزرگترین مجرمان برای نفخ شناخته شده اند حداقل ۲ ساعت قبل از خواب برای جلوگیری از استراحت سیستم گوارش خود،از این نوشیدنی ها و مواد غذایی اجتناب کنید .
چون حداقل ۲،۳ ساعت طول میکشد،تا معده خود را خالی کند و در حالی که آنزیم های گوارشی شما ،گاز را به شکم تان میرساند.
مصرف چای نعناع
همانطور که برای خیلی چیزها مفید است،در کنارش میتواند باعث شل شدن دستگاه گوارش شود و در نهایت منجر به هضم سریع میشود و نفخ را از بین میبرد.
استفاده از روغن نخود فرنگی
روغن نخود فرنگی (که با کمی آب مخلوط میشود) ممکن است به آنزیم های گوارشی کمک کند تا غذا را بهتر بشکنند و به سادگی غذا را هضم کنند.
روش های سریع برای درمان باد شکم
فعالیت فیزیکی میتواند به حرکت مرتب روده‌ها و در نهایت خروج گاز اضافی و مدفوع کمک کند.
در صورتی که فرد به یبوست دچار باشد، پیاده روی میتواند نقش مهمی در رهایی از مدفوع و گاز تجمع یافته در روده‌ها داشته باشد.
برخی از حالات مختلف یوگا میتواند عضلات شکم را به گونه‌ای تنظیم کند که باعث خروج گاز اضافی از روده و کاهش نفخ شوند.
از جمله این حالات می‌توان به حالت بچه، کودک خوشحال و چمباتمه اشاره کرد.
اسانس نعناع میتواند برای رفع سوء هاضمه و گازهای گوارشی مفید باشد.
این قرص‌ها معمولا تحت عنوان درمان علائم سندرم روده تحریک پذیر (IBS) به فروش می‌رسند اما می‌توان از آنها به منظور رفع نفخ نیز استفاده کرد.
قرص‌های نعناع با آرام کردن ماهیچه‌های روده باعث حرکت موثرتر گاز و مدفوع در روده میشوند.
توجه داشته باشید افراد مبتلا به سوزش سر دل نباید این قرص‌ها را مصرف کنند.
قرص‌ها و شربت‌های سایمتیکون ضد نفخ بوده و می‌توانند به حرکت هوای اضافی و خروج آنها از دستگاه گوارش کمک کنند.
اما لازم است این داروها را بر اساس دستورالعمل‌های موجود روی دارو مصرف کنید.
ماساژ شکم میتواند به حرکت روده‌ها کمک کند. این ماساژ به ویژه در صورتی که در مسیر روده بزرگ باشد مفیدتر است.
میتوانید از طریق راه‌های زیر ماساژ شکمی را انجام دهید:
دست‌ها را دقیقا بالای استخوان خاصره راست قرار دهید.
با یک حرکت دایره‌ای با فشار کم به طرف راست قفسه سینه ناحیه شکمی را ماساژ دهید.
ماساژ را به طور مستقیم از ناحیه بالای شکمی به سمت چپ قفسه سینه ادامه دهید.
به طور آهسته به سمت پائین به طرف استخوان خاصره چپ ماساژ دهید.
در صورت لزوم این حرکت‌ها را تکرار کنید.
توجه داشته باشید در صورتی که ماساژ باعث درد شد آن را بلافاصله قطع کنید.
مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۶ اثربخشی مکمل‌های حاوی ترکیبی از اسانس‌های رازیانه و کورکومین را در ۱۱۶ فرد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر خفیف تا متوسط نشان داد.
به شکلی که بعد از ۳۰ روز این افراد کاهش و بهبود علائم خود را از جمله نفخ و درد شکمی گزارش دادند.
اما توجه داشته باشید که پیش از استفاده از اسانس‌ها با پزشک خود مشورت کنید چرا که ممکن است برخی فرمول‌ها سمی بوده یا تداخلات دارویی ایجاد کنند.
گرمای حمام میتواند به تسکین درد شکمی منجر شود.
استراحت و تمدد اعصاب نیز به کاهش استرس و بهبود عملکرد دستگاه گوارش و در نتیجه کاهش نفخ کمک میکند.
درمان باد شکم
روش های بلندمدت برای درمان باد شکم
راهکارهای سریع همیشه برای برخی از علل نفخ کارآمد نیستند در حالی که برخی از تغییرات در سبک زندگی میتواند علل ایجاد نفخ را برطرف کرده و به از بین بردن نفخ در طول زمان منجر شود.
می‌توان از روش های ساده زیر برای جلوگیری از ایجاد نفخ در طولانی مدت استفاده کرد:
افزایش تدریجی فیبر در رژیم غذایی
خوردن بیشتر فیبر به جلوگیری از یبوست و نفخ کمک میکند.
میزان توصیه شده روزانه مصرف فیبر برای زنان ۲۵ گرم و برای مردان ۳۸ گرم است در حالی که بیشتر افراد این میزان را مصرف نمی‌کنند.
اما لازم به ذکر است که مصرف بیش از حد فیبر خود میتواند به افزایش بیشتر گاز و ایجاد نفخ منجر شود.
همچنین مصرف روزانه بیشتر از ۷۰ گرم فیبر میتواند عوارض جانبی داشته باشد.
به هنگام شروع افزایش مصرف فیبر بهتر است این افزایش مصرف را به آرامی شروع کرده و ظرف چند هفته به میزان توصیه شده برسید تا بدن فرصت سازگاری با این تغییر در رژیم غذایی را داشته باشد.
جایگزین کردن آب با نوشابه‌های گازدار
نوشیدنی‌های گازدار حاوی گازهایی هستند که می‌توانند در معده تجمع یابند.
کربن دی اکسید موجود در نوشابه‌ها و دیگر نوشیدنی‌های گازدار باعث تجمع و ایجاد نفخ معده میشوند.
شکر و شیرین کننده‌های مصنوعی موجود در رژیم غذایی نیز میتواند باعث تجمع گاز شود.
با جایگزینی آب آشامیدنی با این نوع نوشیدنی‌ها به حل این مشکل و درمان یبوست کمک کنید.
الکل‌های قند موجود در آدامس نیز موجب نفخ میشود. همچنین بلع هوا به هنگام جویدن آدامس منجر به نفخ و ایجاد درد میشود.
می‌توان برای خوشبو کردن دهان به جای آدامس از قرص‌های نعناع یا زنجبیل – نعناع استفاده کرد.
ورزش منظم به بدن شما کمک میکند تا با تنظیم حرکات روده، دفع مدفوع و گاز از روده راحت‌تر شود.
همچنین ورزش با دفع سدیم اضافی بدن از طریق تعریق به کاهش تجمع آب اضافی در بدن کمک میکند.
لازم به ذکر است قبل و بعد از ورزش برای حفظ آب بدن به میزان کافی آب بنوشید چرا که کمبود آب بدن خود باعث تشدید یبوست میشود.
منظم بودن فواصل بین وعده‌های غذایی
بسیاری از مردم پس از خوردن یک وعده بزرگ غذایی دچار نفخ میشوند.
می‌توان با خوردن تعداد بیشتر وعده‌های غذایی ولی در حجم کمتر با حفظ حرکت در سیستم گوارش از این معضل جلوگیری کنید.
بلع غذا با سرعت زیاد نیز باعث ورود هوا به دستگاه گوارش میشود.
این امر با نوشیدن از طریق نی نیز اتفاق می‌افتد که منجر به ایجاد گاز و نفخ میشود.
برای جلوگیری از ایجاد نفخ از نوشیدن از طریق نی‌ها خودداری کرده و سعی کنید به آرامی غذا بخورید.
پروبیوتیک‌ها باکتری‌های مفیدی هستند که در روده‌ها زندگی میکنند.
مصرف مکمل‌های پروبیوتیک میتواند به تنظیم و تعادل انواع باکتری‌های روده بزرگ که باعث تولید گاز و نفخ میشوند، کمک کند.
سدیم اضافی باعث تجمع آب در بدن میشود که میتواند به تورم و نفخ در شکم و دیگر نقاط بدن مانند دست‌ها و پاها منجر شود.
برای جلوگیری از نفخ مصرف نمک خود را کاهش دهید.
در برخی موارد نفخ به دلیل یک بیماری دیگر ایجاد میشود و برای از بین بردن نفخ باید ابتدا به درمان این بیماری پرداخت.
بیماری‌های التهابی روده مانند بیماری کرون، کولیت زخمی، سندرم روده تحریک پذیر باعث ایجاد نفخ شده و برخی بیماری‌های زنان مانند آندومتریوز و کیست‌های تخمدان میتواند باعث درد، ورم و احساس نفخ در ناحیه شکمی شوند.
افراد دارای این علائم باید با پزشک متخصص صحبت کرده و در صورت وجود هر گونه سابقه خانوادگی او را مطلع سازند.
آزمایش‌های تشخیصی گوناگونی برای هر یک از این بیماری‌ها وجود دارد که می‌توان از میان آنها به اشعه ایکس، اولتراسوند، کولونوسکوپی یا آزمایش خون اشاره کرد.
رژیم غذایی با فودمپ پایین (FODMAP)
فودمپ نوعی کربوهیدرات است که در بسیاری از غذاهای مختلف وجود دارد (از جمله انواع لوبیاها).
یک مطالعه نشان داد که رژیم غذایی با میزان کمی از فودمپ میتواند علائمی همچون نفخ، باد و درد شکمی را تا حداقل ۷۴ درصد در افراد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر کاهش دهد.
عدم تحمل غذایی با تولید بیش از حد گاز در بسیاری از موارد باعث نفخ میشود.
نفخ در افراد که به عدم تحمل لاکتوز مبتلا هستند و قادر به هضم قند لاکتوز موجود در محصولات لبنی نیستند، شایع است.
مشکل خودایمنی عدم تحمل گلوتن نیز که به نام بیماری سلیاک شناخته میشود، نوعی دیگر از عدم تحمل غذایی است.
پیگیری و ثبت غذاها و نوشیدنی‌های مصرفی در چند هفته به تعیین خوراکی‌هایی که عامل ایجاد نفخ هستند، کمک میکند.
می‌توان خوراکی‌های مصرفی و نفخ ایجاد شده را برای چند هفته در یک دفترچه ثبت کرد.
برخی از مکمل‌ها مانند مکمل‌های آهن باعث ایجاد یبوست و دیگر علائم سوء هاضمه میشود که میتواند نفخ را افزایش دهد.
از سوی دیگر پتاسیم با کمک به تعادل سطوح سدیم بدن میتواند نفخ را کاهش دهد.
برخی از داروها نیز می‌توانند عوارض جانبی ایجاد کنند که بر عملکرد دستگاه گوارش اثر بگذارد یا باعث سوء هاضمه شود.
در این صورت پزشک میتواند داروهای سازگارتر با دستگاه گوارش را جایگزین داروهای قبلی کند.
چه موقع باید به پزشک مراجعه کنم؟
با وجود اینکه این امر رایج نیست اما گاهی نفخ و التهاب ناحیه شکمی میتواند نشانه یک بیماری شدید از جمله بیماری کبد، بیماری التهابی روده، نارسایی قلبی، مشکلات کلیوی و برخی از انواع سرطان باشد.
همچنین در صورتی که نفخ برای چند روز یا چند هفته ادامه یابد میتواند نوعی مشکل سلامتی باشد که به مراقبت‌های پزشکی نیاز دارد.
در صورتی که نفخ برای مدتی ادامه یافته و با گذر زمان از بین نرفت با پزشک متخصص مشورت کنید.
همچنین اگر نفخ باعث تغییر اشتها یا مشکلات تغذیه‌ای، اسهال، استفراغ، کاهش وزن، تب، درد شدید ناحیه شکمی، وجود خون قرمز روشن در مدفوع یا تغییر رنگ مدفوع به سیاه یا قهوه‌ای تیره شد، مراجعه به پزشک ضروری است.
منابع:نمناک / ایسنا / فردا / ویکیپدیا
بیشتر بخونید:
درمان طبیعی و خانگی سوزش معده
پیشگیری و درمان اسید معده
درمان سریع نفخ معده
نوشیدن آب با معده خالی
درمان نفخ نوزاد
